Czy wiesz, jak dym tytoniowy oddziałuje na jamę ustną? Jego szkodliwy wpływ został udowodniony w wielu badaniach, a niekorzystne skutki nałogu mogą być dla palacza bardzo dotkliwe.
Spis treści
Palenie szkodzi – i to na wiele sposobów
Choć popularność palenia tytoniu maleje, szacuje się, że wciąż około ¼ Polaków znajduje się w szponach nałogu. Niemal na każdym kroku można spotkać różnego rodzaju kampanie, które informują o szkodliwym wpływie nikotyny i innych substancji z dymu papierosowego dla zdrowia, a nawet życia człowieka. Być może dlatego właśnie hasła takie jak zawał serca, rak płuca czy udar mózgu robią na wielu osobach małe wrażenie. Nie należy ich jednak lekceważyć, gdyż niekorzystne, a właściwie zabójcze działanie dymu papierosowego zostało udowodnione w tysiącach prac badawczych.
Warto jednak przez chwilę skupić się na nieco innych skutkach palenia papierosów. Jama ustna jest pierwszym organem, na który bezpośrednio oddziałuje dym tytoniowy, przez co właśnie w tej okolicy możliwych jest szczególnie wiele powikłań zdrowotnych – począwszy od stosunkowo niegroźnych, aż po zespoły nowotworowe.
Co się dzieje w ustach palacza?
Nim przedstawimy szczegółowe skutki palenia obecne w jamie ustnej czy poszczególne schorzenia, warto w pierwszej kolejności przyjrzeć się temu, co faktycznie zachodzi podczas zaciągania się dymem papierosowym. Warto w tym miejscu zauważyć, że oddziaływanie palenia tytoniu przejawia się przede wszystkim w czterech postaciach:
- działaniu termicznym – temperatura w jamie ustnej może osiągać wartość nawet 60˚C,
- działaniu mechanicznym – nacisk na wargę, bardziej charakterystyczne u palaczy fajek,
- działaniu chemicznym – z uwagi na m.in. nikotynę i substancje smoliste,
- zmiennym ciśnieniu wynikającym z przemiennego wciągania dymu tytoniowego oraz wydychania powietrza.
W czasie palenia tytoniu w jamie ustnej palacza dochodzi do przyspieszenia i zwiększenia wydzielania śliny, co z kolei prowadzi do utrudnionego trawienia pokarmów i hamuje łaknienie, bardzo częste jest również upośledzenie odczuwania smaków. Ostatni objaw bywa również związany z przewlekłym zapaleniem błony śluzowej jamy ustnej, co jest wynikiem długotrwałego nałogu. Osłabienie błony śluzowej podwyższa ponadto podatność na mikrourazy, w związku z czym dość częste są owrzodzenia i nadżerki. Oprócz tego mogą występować różnego typu powikłania po zabiegach chirurgicznych w obrębie jamy ustnej, a także dolegliwości ze strony języka, jak np. uczucie pieczenia, palenia czy wzmożona suchość.
U osób palących papierosy znacznie częściej dochodzi do zapalenia dziąseł oraz przyzębia, a do tego przebieg wymienionych schorzeń jest o wiele cięższy niż w przypadku osób niepalących. Kontakt młodych osób z dymem tytoniowym podwyższa ryzyko agresywnego zapalenia przyzębia, które z kolei grozi rozchwianiem równowagi w jamie ustnej, a nawet utraty zębów z powodu nadmiernego i bardzo szybkiego zaniku tkanek. Warto też zauważyć, że u nałogowych palaczy odpowiedź na prowadzone leczenie stomatologiczne jest mniej skuteczna, co jest spowodowane m.in. wolniejszą regeneracją tkanek. Wielokrotnie udowodniono również niekorzystny wpływ dymu papierosowego na gęstość kości wyrostka zębodołowego, ruchomość zębów oraz braki w uzębieniu.
Choć wymieniono już wiele szkód w obszarze jamy ustnej związanych z paleniem tytoniu, to wciąż nie wszystko. Nierzadko dochodzi również do leukopatii, co jest uznawane za stan przednowotworowy. Aż około 10-12% przypadków przemienia się w nowotwór. Między innymi z tych powodów dochodzi do najgorszych konsekwencji, takich jak rak wargi, języka czy rak jamy ustnej. Ten ostatni występuje aż dziesięć razy częściej u osób palących papierosy.
Jak dym tytoniowy wpływa na zęby?
Na koniec dobrze wspomnieć o działaniu dymu papierosowego na zęby. U palaczy papierosów wykazano niedobór witaminy C, co jest częstą przyczyną kruchości szkliwa oraz niekorzystnych zmian w obrębie miazgi zęba. Ponadto dym tytoniowy sprzyja próchnicy zębów, wiele osób palących papierosy ma przebarwione (żółtawe lub brązowe) zęby. Charakterystyczny jest również osad na zębach, który bardzo trudno usunąć, gdyż wnika w powierzchnię szkliwa, a także kamień nazębny. W wyniku palenia papierosów może dochodzić do przewlekłych chorób przyzębia oraz nieprzyjemnego zapachu z ust. Jak zatem widać, konsekwencje nałogu są bardzo dotkliwe – i to zarówno w bliższej, jak i dalszej perspektywie. Powodów do rzucenia palenia tytoniu nie brakuje, nie warto więc dłużej odkładać tej decyzji.
