Palenie papierosów ma szeroki wpływ na zdrowie, nie tylko układu oddechowego. W poniższym artykule przyglądamy się jednemu z aspektów – oddziaływaniu tytoniu na organizm mężczyzn. W jaki sposób palenie zagraża panom?
Spis treści
Jakie są skutki palenia papierosów dla zdrowia mężczyzn?
Na wstępie warto wspomnieć o szerokim zakresie negatywnych skutków palenia, które dotyczą zarówno mężczyzn, jak i kobiet. Już w połowie XX wieku potwierdzono szkodliwy wpływ nałogowego palenia na płuca mężczyzn, przede wszystkim ze względu na zwiększone ryzyko raka płuc oraz przewlekłej obturacyjnej choroby płuc. Z czasem wykazano, że podobne zagrożenia dotyczą również kobiet [1]. Palenie papierosów niekorzystnie oddziałuje na cały organizm – począwszy od jamy ustnej, poprzez układ krążenia, przewód pokarmowy, aż po układ nerwowy. Skutki mogą mieć charakter zarówno estetyczny i obniżający jakość życia, jak i prowadzić do poważnych, śmiertelnych konsekwencji [2]. Co więcej, choć mogłoby się wydawać, że układ rozrodczy mężczyzn pozostaje niezależny od palenia, badania wskazują, że również on ulega osłabieniu.
Zaburzenia płodności palaczy-mężczyzn
Przeprowadzono liczne badania naukowe dotyczące wpływu palenia tytoniu na męską niepłodność, obejmujące mężczyzn z różnych krajów, m.in. Finlandii, Iranu oraz Wielkiej Brytanii, którzy już zmagają się z tym problemem. Uczestników podzielono na trzy grupy: niepalących, palących okazjonalnie oraz nałogowo. Analizowano kluczowe parametry wpływające na męską płodność, takie jak liczebność plemników, ich ruchliwość, objętość ejakulatu oraz morfologię komórek rozrodczych. Wyniki jednoznacznie wskazują, że palenie tytoniu negatywnie wpływa na te wskaźniki, przyczyniając się do obniżenia zdolności rozrodczych mężczyzn [3, 4, 5].
Palenie a potencja – przyczyny biologiczne
Do najważniejszych przyczyn niepłodności wśród mężczyzn, którzy palą, należą następujące mechanizmy [3, 6]:
- do spermy palacza dostaje się kotynina – metabolit nikotyny, który upośledza ruchliwość plemników i ich zdolność do zapładniania;
- nikotyna ma zły wpływ na interakcję komórek płciowych;
- benzopiren – substancja kancerogenna obecna w dymie papierosowym – może wywoływać mutacje w plemnikach, co uniemożliwia poprawny rozwój embrionu;
- palenie jest związane z piospermią – obecnością leukocytów i ropy w ejakulacie, które pogarszają płodność;
- udowodniony jest także zaburzający wpływ palenia na metabolizm męskich hormonów płciowych – choć dokładne skutki nie są poznane.
Każdy palący mężczyzna powinien liczyć się z potencjalnymi trudnościami w zakresie płodności, jeśli planuje ojcostwo. Palenie tytoniu nie tylko obniża zdolności rozrodcze, ale także negatywnie wpływa na funkcje seksualne.
Wpływ palenia papierosów na potencję
Palenie tytoniu powoduje postępujące wyniszczanie biologicznego mechanizmu osiągania erekcji. Papierosy mają zarówno pośrednie, jak i bezpośrednie skutki na seksualne zdrowie mężczyzn. Jeden z szybkich skutków przyjęcia dawki nikotyny to ostry skurcz naczyń, doprowadzających krew do penisa – to utrudnia osiągnięcie erekcji. Ten mechanizm jest na szczęście odwracalny. Z drugiej strony u palaczy obserwowano nieprawidłowe rozszerzenie żylne na drodze ujścia z penisa. Oznacza to nadmierny wypływ krwi z niego i nasilenie problemów z erekcją [3, 6].
Sprawę pogarsza ryzyko chorób układu krwionośnego u wszystkich palaczy. Chodzi głównie o nadciśnienie tętnicze i miażdżycę. To one są przyczynami zwiększonej szansy na zawał mięśnia sercowego. Ogólnoustrojowe upośledzenie krążenia nie pozostaje bez wpływu na erekcję, która wynika przecież ze specyficznego manipulowania przepływem krwi. Bardzo ważne dla tego procesu są tętnice prącia oraz sromowe. Od ich stanu bezpośrednio zależy wzwód mężczyzny. Naczyń tych dotyczyły badania angiograficzne pacjentów z impotencją w szpitalu uniwersyteckim w Bostonie. Analiza wyników wykazała, że palenie jest poważnym czynnikiem ryzyka występowania miażdżycy w tętnicach podbrzusza [7].
Zdrowotne skutki palenia papierosów u mężczyzn są bardzo poważne. Zaburzenia erekcji i ogólnoustrojowe kłopoty ze zdrowiem prowadzą do obniżenia libido i kłopotów psychologicznych, a nawet zwiększają skłonność do depresji [3]. Rzucenie palenia to wielkie wyzwanie, ale wiele jego negatywnych skutków jest odwracalnych, również w zakresie życia seksualnego [3, 4, 6]. Dlatego warto wytrwać w postanowieniu, korzystając z wszelkich możliwych pomocy.
Źródła:
- [1] Thun, M.J., Carter, B.D. et al, 50-Year Trends in Smoking-Related Mortality in the United States. New England Journal of Medicine, 2013;368:351-364
- [2] Jak rzucić palenie > Szkodliwość. Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy. Dostęp online: https://jakrzucicpalenie.pl/szkodliwosc/
- [3] Peate I., The effects of smoking on the reproductive health of men. British Journal of Nursing, 14(7), 362–366
- [4] Rantala M.-L., Koskimies A.I., Semen Quality of Infertile Couples – Comparison between Smokers and Non-Smokers. Andrologia 19 (1): 42-46 (1986)
- [5] Aryanpur M., Tarahomi M., Sharifi H. et al., Comparison of spermatozoa quality in male smokers and nonsmokers of Iranian infertile couples. International Journal of Fertility & Sterility, 2011 Oct;5(3):152-7
- [6] British Medical Association, Board of Science and Education & Tobacco Control Resource Centre; Smoking and Reproductive Life: The Impact of Smoking on Sexual, Reproductive and Child Health. London, 2004
- [7] Rosen, M. P., Greenfield, A. J., Walker, T. G. et al., Cigarette Smoking: An Independent Risk Factor for Atherosclerosis in the Hypogastric-Cavernous Arterial Bed of Men with Arteriogenic Impotence. The Journal of Urology, 145(4), 759–763
