Od powstania pierwszego e-papierosa minęło już ponad 20 lat. Miał on być mniej szkodliwą alternatywą tradycyjnego papierosa. Od momentu jego pojawienia się na rynku, lawinowo rośnie liczba użytkowników tego produktu. [1] Niepokojąca jest zwłaszcza jego popularność wśród młodzieży. Nastolatkowie nie zdają sobie z tego sprawy, że elektroniczne papierosy uzależniają. Co więcej, często przyczyniają się do zapalenia tradycyjnego papierosa. [2] Coraz chętniej po e-papierosa sięgają też wieloletni palacze. Traktują go jako swego rodzaju Nikotynową Terapię Zastępczą i sposób na rozstanie się z tradycyjnym papierosem. Choć rzeczywiście zawiera on znacznie mniej substancji szkodliwych dla zdrowia, to jednak regularne jego palenie nie przyczyni się do rzucenia nałogu. Skuteczny jest w tym Recigar. Ten sprawdzony środek farmakologiczny pomoże rozstać się zarówno z tradycyjnym, jak i elektronicznym papierosem.
Zagrożenia zdrowotne e-papierosów
Choć e-papierosy przez wielu specjalistów są uważane za bezpieczniejsze niż zwykłe, to jednak nie są one obojętne dla zdrowia. [3] Istnieje bowiem coraz więcej dowodów na to, że wdychanie aerozolu papierosa elektronicznego wpływa niekorzystnie na organizm. Co więcej, zawarta w nim nikotyna, podobnie jak w przypadku zwykłych papierosów, jest przyczyną uzależnienia.
Badania naukowe przeprowadzone w 2019 r. dotyczące palenia e-papierosów wykazały, że osoby regularnie je używające mają większe ryzyko chorób układu oddechowego niż osoby, które nigdy nie paliły. Wyniki nie pozostawiły więc wątpliwości, że wapowanie, czyli wdychanie substancji wytwarzanych przez elektroniczne papierosy może być przyczyną:
- chorób płuc,
- uwalniania się do organizmu wolnych rodników tlenu, które sprzyjają rozwojowi raka,
- osłabienia układu odpornościowego,
- spowalniać rozwój mózgów u płodów, dzieci i nastolatków
Wpływ e-papierosów na układ oddechowy
Nie ulega wątpliwości, że elektroniczne papierosy zawierają znacznie mniej niebezpiecznych związków, substancji chemicznych i toksyn niż te tradycyjne. [5] E-papieros wydziela jedynie parę, która z pozoru wydaje się bezpieczniejsza od dymu papierosowego. Nie mamy jednak żadnej pewności, że substancje, które wdychamy podczas palenia elektronicznego papierosa, są w pełni bezpieczne. Znamy tylko krótkoterminowe skutki zdrowotne wapowania.
Wkłady do w e-papierosów zawierają:
- Glikol propylenowy,
- glicerynę,
- nikotynę,
- aromaty smakowo-zapachowe.
Niestety skład i stężenie poszczególnych składników zwykle różnią się pomiędzy poszczególnymi produktami. To zdecydowanie utrudnia ocenę ich bezpieczeństwa. Co więcej, niektóre z tych substancji są toksyczne, między innymi nitrozoamina. We wkładach do e-papierosów obecne są również metale ciężkie, takie jak ołów czy nikiel. Mogą się one przyczyniać się do rozwoju nowotworów, zwłaszcza raka płuca.
Płyny do elektronicznych papierosów zawierają także diacetyl. Wdychanie tej substancji zwiększa ryzyko wystąpienia tzw. popcornowych płuc. To zmiany w płucach o charakterystycznym wyglądzie, przypominające nieco popcorn. W ich wyniku dochodzi do stanu zapalnego i zwłóknień w drogach oddechowych. Popcornowe płuca objawiają się dusznościami i przewlekłym kaszlem. W ich wyniku pojawia się niewydolności oddechowej, utrudniająca normalną wymianę gazową w płucach.
Wapowanie, czyli wdychanie aerozolu wytwarzanego przez e-papieros może się też przyczynić do rozwinięcia się zespołu EVALI.[ 4] Schorzenie to obejmuje szereg objawów, które początkowo przypominają te, powszechnie występujące w przebiegu wielu chorób układu oddechowego, czy też w grypie. W wyniku tej choroby dochodzi do znacznego uszkodzenia płuc, a nawet niewydolności oddechowej i śmierci. Tylko na terenie Stanów Zjednoczonych w wyniku palenia e-papierosów stwierdzono aż 2807 przypadków z EVALI, w tym 68 zgonów (dane z 18 lutego 2020 r.) Z tego powodu organizacje CDC i Food and Drug Administration (FDA) ostrzegają, aby unikać stosowania e-papierosów, które zawierają zawierających tetrahydrokannabinol (THC) Zalecają również, żeby unikać produktów sprowadzanych z Chin. Mogą one bowiem zawierać składniki niewiadomego pochodzenia i komponenty źle oczyszczane.
Skutki dla układu sercowo-naczyniowego
Szkodliwe działanie e-papierosów na układ sercowo-naczyniowy udowodniła Światowa Federacja Serca. [6] Z badań naukowych przeprowadzonych przez tę organizację w 2021 roku jasno wynika, że regularne palenie papierosów elektronicznych znacząco podnosi ryzyko pojawienia się chorób układu sercowo-naczyniowego. Udowodniono w nich, że e-papierosy trwale podwyższają tętno i ciśnienie krwi. Wdychanie aerozolu wytwarzanego przez elektroniczny papieros negatywnie wpływa również na kondycję naczyń krwionośnych. Regularne wapowanie może się też przyczynić do niewydolności serca. Powoduje także zmniejszenie elastyczności tętnic i miażdżycę. Podobne wnioski wynikają z badań przeprowadzonych przez American Heart Association (AHA).[7] Dowiadujemy się nich, że palenie e-papierosów zwiększa ryzyko wystąpienia ataku serca nawet o 60%. Może się też stać przyczyną udaru.
Zagrożenia dla młodzieży i kobiet w ciąży
Na całym świecie panuje moda na palenie elektronicznych papierosów. Nie można się zatem temu specjalnie dziwić, że młodzież tak chętnie po nie sięga, nie zdając sobie sprawy z konsekwencji. Co więcej, obniża się wiek, w którym młodzi ludzie zaczynają palić e-papierosy. Z badań przeprowadzonych na zlecenie Rzecznika Instytut Badań Pollster wynika, że 34% nastolatków pomiędzy 16 a 17 rokiem życia pali e-papierosa już od ponad roku, a 31% – od dwóch do pięciu lat.[ 2] Ponad 5 lat regularnie pali aż 4% z nich. Rzecznik Praw Dziecka Mikołaj Pawlak alarmuje: – „Wyniki badań są zatrważające. Polska młodzież ma praktycznie nieograniczony dostęp do e-papierosów. Prawo zakazujące ich sprzedaży nieletnim jest martwe. Brakuje też elementarnej edukacji przestrzegającej przed zgubnymi skutkami nałogu. W efekcie połowa młodych ludzi, którzy spróbowali po raz pierwszy w wieku 16-17 lat e-papierosa, zostaje przy paleniu i pogrąża się w uzależnieniu”
Niemniej zagrożeń wynika z palenia e-papierosów przez kobiety ciężarne. Do tej pory niewiele było wiadomo o ich wpływie na rozwijającą się ciążę. W ostatnich latach prowadzone były jednak badania, których celem było sprawdzenie efektów działania aerozoli emitowanych przez papierosy elektroniczne na rozwijający się płód. [8] Jak dowiadujemy się z artykułu opracowanego przez dr n. med. Małgorzatę Ziębę, jego wdychanie przez kobietę w ciąży, może powodować wady serca u nienarodzonego dziecka, obniżać ekspresję genów neurorozwojowych w korze czołowej, a także powodować wady rozwojowe w okolicach twarzoczaszki. Choć badania te były prowadzone na zarodkach zwierzęcych, to jasno pokazują, że palenie e-papierosów w ciąży może być niebezpieczne dla nowo powstającego życia.
O tym, że papierosy elektroniczne mogą mieć wpływ na ciążę dowiadujemy się też z badań opublikowanych na łamach czasopisma British Journal of Obstetrics and Gynaecology. [9] Irlandzcy naukowcy poddali obserwacji grupę pacjentek szpitala uniwersyteckiego dla kobiet i niemowląt w Dublinie. Były to kobiety, które w czasie ciąży paliły zarówno e-papierosy, jak i zwykłe, a także niepalące ciężarne. Okazało się, że masa urodzeniowa u noworodków kobiet palących w ciąży była niższa, niż u dzieci pań, które w ogóle nie paliły. Choć masa urodzeniowa to zaledwie jeden z czynników określającym stan nowo narodzonego dziecka, to może się okazać, że palenie papierosów elektronicznych ma także wpływ na inne parametry jego zdrowia.
Toksyczność aerozolu i substancje szkodliwe
Choć początkowo e-papierosy uważane były na mniej szkodliwe, to coraz częściej mówi się, o niekorzystnym ich wpływie na zdrowie. Nie tylko bowiem są one przyczyną uzależnienia, ale mają również negatywny wpływ na układ oddechowy. To wszystko wynika z toksyczności aerozolu emitowanego przez papierosy elektroniczne. Okazuje się, że zawiera on między innymi związki rakotwórcze, a także formaldehyd, acetaldehyd i akroleinę. [10] Stężenie tych składników w liquidzie podnosi się wraz z temperaturą, do jakiej jest on podgrzany. Im jest ona wyższa, tym zwiększa się stężenie toksycznego formaldehydu. Jeśli osiągnie on wartość j 0,1 ppm, jego działanie staje się szkodliwe dla zdrowia.
Długoterminowe ryzyko zdrowotne
Choć papierosy elektroniczne są już użytkowane od blisko 20 lat, to wciąż zbyt krótko, aby można było przewidzieć związane z nimi długoterminowe ryzyko zdrowotne. Co prawda niektóre źródła wskazują, że wapowanie ma niekorzystny wpływ na układ oddechowy, jak również sercowo-naczyniowy, to wciąż brakuje badań, które by potwierdziły, jakie są skutki palenia e-papierosów. Biorąc jednak pod uwagę fakt, że podobnie jak tradycyjne papierosy, zawierają nikotynę, należy się spodziewać, że mogą się one przyczyniać do wielu chorób. Zawał serca, udar, nadciśnienie tętnicze to tylko niektóre ze schorzeń, które pojawiają się w wyniku uzależnienia od nikotyny. [11]
Papieros elektroniczny a tradycyjny
Nie ulega wątpliwości, że tradycyjny papieros zdecydowanie różni się od elektronicznego nie tylko wyglądem, sposobem użytkowania, a przede wszystkim składem chemicznym. Jedno co łączy te dwa produkty, to zawartość nikotyny i uzależnienie od niej.
Różnice w składzie chemicznym i toksyczności
Tradycyjny papieros wytwarza dym papierosowy. Zawiera on około 7000 rozmaitych szkodliwych związków. Wiele z nich to substancje rakotwórcze. [12] Jedną z nich jest benzopiren, niezwykle toksyczny związek o działaniu mutogennym. Jego stężenie w zwykłym papierosie jest 100-krotnie wyższe niż, w aerozolu emitowanym przez e-papieros. W papierosach są też obecne cząsteczki stałe i oczywiście nikotyna.
Podczas palenia zwykłego papierosa mamy do czynienia z dwoma rodzajami dymienia – strumieniem głównym oraz bocznym. Dlatego też osoby przebywające w towarzystwie palacza, są narażone na bierne palenie papierosów, szkodliwe działanie dymu i choroby odtytoniowe. Warto podkreślić, że niemożliwe jest bierne palenie e-papierosów. Nie wytwarzają one dymu bocznego i tym samym nie szkodzą osobom postronnym.
E-papierosy nie zawierają w swoim składzie tylu szkodliwych substancji co zwykły tytoń. Nie oznacza to jednak, że wapowanie jest w pełni bezpieczne. Bazą elektronicznego papierosa jest liquid. Zawiera on przede wszystkim nikotynę, ale też glikol propylenowy, glicerynę, a także oraz związki nadające smak i zapach. Elektroniczny papieros się nie pali. Jest zasilany baterią, która podgrzewa wkład i powoduje jego parowanie. E-papieros nie wytwarza dymu, a jedynie parę, wolną od substancji smolistych. Nie oznacza to jednak, że jest on obojętny dla zdrowia. Liguidy do e-papierosów zawierają nikotynę, która silnie uzależnia. Często obecne są w nich wanilina i aldehyd cynamonowy, związki niebezpieczne dla zdrowia. [7]
Wpływ na choroby układu oddechowego
Tradycyjne papierosy są przyczyną wielu chorób przewlekłych. Dym papierosowy wdychany do płuc zawiera bowiem substancje toksyczne, które mają niekorzystny wpływ na komórki, tkanki oraz narządy, bezpośrednio narażone na szkodliwe ich działanie. Palenie zwykłych papierosów jest przyczyną przeróżnych chorób układu oddechowego, zapalenia oskrzeli , jak również podrażnień płuc. Zwiększają ryzyko astmy, ale powodują też przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POChP) [13] Aż 80% jej przypadków tej jest spowodowane paleniem tytoniu. Wielu palaczy zapada również na raka płuc.
E-papierosy nie są tak niebezpieczne dla układu oddechowego, jak zwykłe. Wytwarzają one parę, która nie zawiera tylu toksycznych substancji, co dym papierosowy. Niestety ich używanie również wiąże się z powikłaniami zdrowotnymi. Okazuje się, że płuca po e-papierosie mogą ulec poważnym uszkodzeniom. Odnotowano już 2800 zachorowań na EVALI. To jednostka chorobowa związana z paleniem e-papierosów, a ściśle ze wdychaniem szkodliwych substancji w nich zawartych. [14] Ostre uszkodzenie płuc pojawia się w wyniku podgrzewania w elektronicznych papierosach płynów, które zawierają kanabinoidy i inne substancje psychoaktywne nieznanego pochodzenia.
Skutki dla układu sercowo-naczyniowego
Palenie tytoniu przyczynia się do chorób serca. Co więcej, aż czterokrotnie zwiększa ryzyko wystąpienia zawału. [15] Im dłużej palimy i im więcej papierosów wypalamy, tym jest ono większe. Dym tytoniowy ma negatywny wpływ na układ krążenia i naczynia krwionośne. Zawarta w nim nikotyna, ale też tlenek węgla i wolne rodniki tlenu to czynniki, które zwiększają ryzyko pojawienia się chorób układ sercowo-naczyniowego.
Nieco mniejsza jest szkodliwość e-papierosów na układ sercowo-naczyniowy. Nie emitują one bowiem dymu papierosowego i tym samym tlenku węgla, który jest w nim obecny. To sprawia, że transport tlenu nie jest tak ograniczony, jak u palaczy tradycyjnych papierosów. Nie dochodzi też do uszkodzenia wewnętrznej warstwy komórek ścian naczyń krwionośnych i odkładania się blaszki miażdżycowej. Zawierają one jednak nikotynę, która ma niekorzystny wpływ na serce i może zwiększać ryzyko zawału i udaru.
Potencjał uzależniający i wpływ na mózg
Tradycyjne papierosy i ich wpływ na zdrowie jest dokładnie znany. Wiemy, zatem, czego możemy się spodziewać, kiedy decydujemy się na palenie. W przypadku e-papierosów nie mamy tak szerokiej wiedzy. Nie są znane skutki zdrowotne codziennego, wieloletniego wdychania składników zawartych w liquidach. Co więcej, zawierają one większe stężenie nikotyny, dlatego szybciej uzależniają. Nikotyna powoduje wyrzut dopaminy, czyli hormonu szczęścia. Sięgamy więc po papierosa coraz częściej, aby poprawić sobie samopoczucie. [16] To niestety prosta droga do uzależnienia.
Niezwykle istotne jest to, że po elektroniczne papierosy coraz częściej sięgają młodzi ludzie. Ich mózgi są wciąż na etapie intensywnego rozwoju. Nikotyna oraz substancje emitowane przez e-papierosy zmieniają sposób, w jaki powstają połączenia w mózgu. To niestety niekorzystnie wpływa na koncentrację uwagi i proces uczenia. Co więcej, upośledza też zapamiętywanie.
Percepcja społeczna i dostępność
W ostatnich kilku latach e-papierosy stały się niezwykle modne. Nie są one uważane za tak szkodliwe, jak tradycyjne. Co więcej, mają atrakcyjne, kolorowe opakowania, przyjemny smak oraz zapach. Nie można się zatem dziwić, że cieszą się coraz większą popularnością, zwłaszcza wśród osób młodych. Nie bez znaczenia jest też ich łatwa dostępność. [17] To wszystko powoduje, że papierosy elektroniczne i ich palenie są społecznie akceptowane.
Rekomendacje i rzucanie palenia
Bez względu, czy jesteś nałogowym palaczem, czy też dopiero wkraczasz w szpony nałogu, musisz wiedzieć, że palenie jest uzależnieniem, z którym trudno się rozstać. Rzucenie palenia nie jest łatwym zadaniem. Zamiast sięgać po e-papierosy jednorazowe, które często są reklamowane jako zdrowsza alternatywa dla tytoniu, postaw na sprawdzone środki farmaceutyczne. Musisz sobie zdać sprawę z tego, że choć szkodliwość e-papierosów jest mniejsza, to jednak nie wpływają one obojętnie na zdrowie.
Podsumowanie z Recigar
Jeśli zrobimy porównanie e-papierosów ze zwykłymi, to niewątpliwie te pierwsze są mniej szkodliwe. Niestety uzależniają tak samo mocno i z pewnością nie pomogą rzucić palenia. Nie warto z nimi eksperymentować. Jedynym rozsądnym rozwiązaniem jest zastosowanie sprawdzonego specyfiku, jakim jest Recigar. To lek, dzięki któremu uda Ci się rozstać z nałogiem. Już dziś podejmij decyzję i rzuć palenie z Recigarem!
Źródła:
- [1] https://www.gov.pl/web/wsse-poznan/e-papierosy
- [2] https://brpd.gov.pl/2020/12/28/alarmujace-wyniki-badan-e-papierosy-staly-sie-nalogiem-mlodziezy/
- [3] https://www.medicalnewstoday.com/articles/vaping-vs-smoking
- [4] https://www.medicover.pl/o-zdrowiu/evali-e-papierosy-i-nowa-choroba-pluc,6739,n,168
- [5] https://planujedlugiezycie.pl/aktualnosci/e-papierosy-realne-zagrozenie-dla-zdrowia/
- [6] https://gemini.pl/poradnik/artykul/czy-e-papierosy-moga-powodowac-choroby-serca/
- [7] https://www.gov.pl/web/psse-szczecin/jak-e-papierosy-wplywaja-na-zdrowie2
- [8] https://ziebaclinic.pl/e-papierosy-a-ciaza/
- [9] https://www.termedia.pl/ginekologia/Wplyw-palenia-e-papierosow-w-ciazy-na-mase-urodzeniowa-noworodka,37797.html
- [10] https://apteline.pl/artykuly/e-papierosy-i-ich-wplyw-na-zdrowie-czy-elektroniczne-papierosy-sa-szkodliwe
- [11] https://www.aptekaolmed.pl/blog/artykul/e-papierosy-i-ich-wplyw-na-zdrowie-czy-sa-szkodliwe-czy-elektroniczny-papieros-jest-lepszy-od-normalnego,446.html
- [12] https://www.gov.pl/web/psse-slawno/co-znajduje-sie-w-papierosach
- [13] https://jakrzucicpalenie.pl/palenie-tytoniu-a-choroby-ukladu-oddechowego/
- [14] https://jakrzucicpalenie.pl/evali-to-ostre-uszkodzenie-pluc-powodowane-uzywaniem-e-papierosow/
- [15] https://apteline.pl/artykuly/p/alisz-rzuc-zanim-zmusi-cie-do-tego-zawal
- [16] https://jakrzucicpalenie.pl/jak-radzic-sobie-z-nieprzyjemnymi-emocjami/
- [17] https://www.izid.pl/e-papierosy-najpopularniejsza-uzywka-w-szkolach/