Palenie papierosów jest wrogiem zdrowego stylu życia. Negatywnie wpływa na kondycję fizyczną i wygląd zewnętrzny. [1] Szybkie starzenie się organizmu ma istotne znaczenie dla naszego zdrowia i samopoczucia. W tym artykule przyjrzymy się, jak palenie papierosów wpływa na starzenie się organizmu oraz przedstawimy sposoby na przeciwdziałanie starzeniu poprzez rezygnację z tego nałogu.
Czym jest nikotyna i jak działa?
Nikotyna to związek chemiczny odpowiedzialny za uzależniające działanie papierosów. Naturalnie występuje naturalnie w roślinach tytoniu. Po wprowadzeniu do organizmu, nikotyna szybko przenika do mózgu. Tam wiąże się z receptorami nikotynowymi, prowadząc do uwalniania neuroprzekaźników, takich jak dopamina. To właśnie dopamina odpowiada za uczucie przyjemności i euforii, co przekształca palenie w nałóg.
Niestety, skutki zażywania nikotyny nie ograniczają się jedynie do uzależnienia – substancja ta ma również szkodliwy wpływ na zdrowie i przyspiesza proces starzenia.
Jak nikotyna przyspiesza starzenie?
Stres oksydacyjny, wolne rodniki, uszkodzenia DNA i komórek
Palenie papierosów prowadzi do zwiększonej produkcji wolnych rodników – niestabilnych cząsteczek, które uszkadzają komórki, białka i DNA. To z kolei prowadzi do powstania stresu oksydacyjnego, który jest jednym z głównych czynników przyspieszających procesy starzenia. Uszkodzenia na poziomie komórkowym osłabiają tkanki i narządy. Dlatego skóra jest mniej elastyczna, a organizm staje się bardziej podatny na choroby.
Spowolniona regeneracja komórek
Nikotyna w organizmie człowieka upośledza zdolność regeneracji komórek. Wieloletnie palenie papierosów osłabia mechanizmy naprawcze, co prowadzi do przedwczesnego starzenia się skóry, płuc i naczyń krwionośnych. Osoby palące często skarżą się na zaburzenia gojenia ran oraz zaburzenia mikrokrążenia.
Procesy zapalne
Palenie papierosów prowadzi do występowania przewlekłych stanów zapalnych. Procesy zapalne przyczyniają się do degradacji kolagenu i innych białek strukturalnych. W efekcie tkanki osłabiają się i organizm przedwcześnie się starzeje. Ponadto, przewlekłe stany zapalne zwiększają ryzyko rozwoju chorób przewlekłych, takich jak miażdżyca czy nowotwory.
Zaburzenia hormonalne
Nikotyna prowadzi do poważnych zaburzeń hormonalnych. U kobiet palących obserwuje się obniżenie poziomu estrogenów, które może prowadzić do wcześniejszej menopauzy, utraty elastyczności skóry oraz osłabienia kości. [3] U mężczyzn palenie może wpływać na obniżenie poziomu testosteronu, co również negatywnie oddziałuje na zdrowie i wygląd.
Wpływ na skórę
Nikotyna oraz inne substancje zawarte w dymie tytoniowym prowadzą do degradacji kolagenu i elastyny. Są to białka odpowiedzialne za jędrność i elastyczność skóry. Pozbawiona kolagenu skóra staje się cieńsza, bardziej podatna na zmarszczki i utratę sprężystości. Dodatkowo, zaburzenia mikrokrążenia spowodowane paleniem ograniczają dopływ tlenu i składników odżywczych do skóry. Dlatego skóra palacza jest szara i matowa. [2]
Starzenie narządów wewnętrznych
Wpływ palenia papierosów na organizm człowieka nie kończy się na skórze. Nikotyna w organizmie człowieka oraz setki innych toksyn zawartych w dymie papierosowym powodują przyspieszone starzenie także wewnętrznych narządów. Palenie papierosów prowadzi do stopniowego osłabienia ich funkcji, co zwiększa ryzyko rozwoju poważnych schorzeń i pogarsza jakość życia.
Serce i układ krwionośny
Wieloletnie palenie papierosów zwiększa ryzyko miażdżycy. Od miażdżycy jest niedaleka droga do nadciśnienia, zawałów serca i udarów mózgu. Dodatkowo, zaburzenia mikrokrążenia uniemożliwiają prawidłowe dotlenienie tkanek, przyspieszając ich zużycie i osłabienie.
Płuca
Palenie wywołuje przewlekły stan zapalny dróg oddechowych, który z czasem może rozwinąć się w przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POChP). Palenie papierosów prowadzi także do znacznego zwiększenia ryzyka nowotworów płuc, gardła i krtani.
Mózg i układ nerwowy
Osoby palące są bardziej narażone na zaburzenia pamięci, demencję i ryzyko rozwoju chorób neurodegeneracyjnych. Palenie przyspiesza proces starzenia neuronów i pogarsza zdolności poznawcze.
Kości i układ ruchu
Nikotyna hamuje wchłanianie wapnia i osłabia metabolizm kości. U osób palących zwiększa się ryzyko osteoporozy, czyli utraty gęstości kości. Przez to kości są kruche i podatne na złamania.
Czy rzucenie palenia pomaga przeciwdziałać starzeniu się?
Dobra wiadomość jest taka, że skutki zażywania nikotyny nie są nieodwracalne. Choć palenie papierosów prowadzi do licznych uszkodzeń w organizmie, wiele z nich można złagodzić lub zatrzymać, rezygnując z nałogu.
Korzyści z zerwania z nałogiem są odczuwalne niemal natychmiast:
- już po 20 minutach od ostatniego papierosa tętno wraca do normy,
- po 48 godzinach poprawia się zmysł smaku i węchu,
- po 2 tygodniach poprawia się mikrokrążenie, co wpływa korzystnie na elastyczność skóry i jej koloryt,
- po roku ryzyko chorób serca spada aż o 50%,
- w ciągu kilku lat zmniejsza się ryzyko rozwoju nowotworów, chorób płuc i mózgu.
Wielu byłych palaczy dostrzega zatrzymanie procesów starzenia skóry, poprawę jej jędrności oraz szybsze gojenie ran. W walce z uzależnieniem mogą pomóc środki z cytyzyną które łagodzą objawy głodu nikotynowego i ułatwia odstawienie papierosów. To substancja o działaniu podobnym do nikotyny, ale mniej uzależniającym. Cytyzyna wiąże się z receptorami nikotynowymi w mózgu, stopniowo zmniejszając głód nikotynowy i łagodząc objawy odstawienia, takie jak drażliwość, niepokój czy wzmożony apetyt. Dodatkowo osłabia przyjemność z palenia, co pomaga zerwać z nałogiem.
Podsumowanie
Papierosy wywołują nie tylko choroby, ale również odczuwalnie przyspieszają procesy starzenia. Nikotyna w organizmie człowieka niszczy komórki, osłabia narządy i pogarsza wygląd skóry. Palenie papierosów i starzenie się są ze sobą ściśle powiązane – im dłużej trwa nałóg, tym większe spustoszenie robi w organizmie. Jednak nigdy nie jest za późno, by zadbać o siebie. Lepsze zdrowie, młodszy wygląd i sprawniejsze ciało są w Twoim zasięgu. Podejmij decyzję, która realnie wpłynie na Twoją przyszłość.
Źródła:
- [1] Roemer E., Stabbert R., Rustemeier K., Veltel D.J., Meisgen T.J., Reininghaus W. i inni: Chemical composition, cytotoxicity and mutagenicity of smoke from US commercial and reference cigarettes smoked under two sets of machine smoking conditions. Toxicology 2004, 195, 31-52.
- [2] Model D.: Smoker’s face: an underrated clinical sign? Br Med J 1985, 291, 1760-1762.
- [3] Baron J.A., La Vecchia C., Levi F.: The antiestrogenic effect of cigarette smoking in women. Am J Obstet Gynecol 1990, 162, 502-514.
